Türk Boyları ve göçler " Bozkırın Uyanışı "

Göçebe toplumlarda hayatın ilk ve tek kaynaığıydı bozkır; oynak ve belirsiz, bazen bereket bazen afet saçan bir doğa... Her on yılda bir su kaynakları kuruyan, otlakları yok olan, hayvanları ölen, kıtlığın, kuraklığın pençesinde kıvranan göçebeler için bereketli bölgelere göç etmek, işlenmiş topraklara, zengin yerlere akınlar düzenlemek,büyük imparatorluklar kurarak zenginlik ve refaha hükmetmek bu doğanın kanunuydu. Bozkır kavimlerinden biriydi Türkler ve bozkırın uyanışı onlarla başladı. Üç bin yıl önce meçhullüğün karanlığını yırtarak ansızın ortaya çıktılar ve asırlar süren göçler ,savaşlar, zaferler ve felaketlerle örülü, şiddet ve kan kokan, vahşi ve eşsiz bir serüvene atıldılar.

En eski göçler

İlk göçler bazen kesintiye uğrasa da yüzlerce yıl devam etti. İÖ 1700'lü yıllarda Sayan Dağları'nın güney batısından Altay ve Tanrı Dağları 'na doğru bir göç oldu. Kuzey Çin ve bugünkü Moğolistan'daki Türklerin varlığı ise daha gerilere,Neolitik Çağ'a kadar gider. Yakutlar Sibirya'nın doğusuna yöneldi, Çuvaşlar da Ural Dağları'nın güneyine doğru çekildi. Bir başka Türk grubu İÖ 1000-800 yıllarında Çin'in kuzeyindeki Ordos ve Kansu bozkırlarına yerleşti. Bunlardan ayrılan bir grup Baykal Gölü civarına göç etti. İÖ 1000'li yıllarda Altaylar ve Sayanbölgesini terk eden bir başka grup bugünkü Kazakistan bozkırlarına girip Maveraünnehir ve Kuzey Hindistan'a ulaştı.

Oğuzlar

Çin'de Sarı Nehir önünden başlayıp Manş kıyılarına uzanan Hun hareketi gibi Oğuzlarınki de en büyük ve sonuçları itibarıyle en önemli göç hareketlerinin başında gelir. Oğuzların 8.yüzyılda başlayan ve üçyüzyıl süren yürüyüşü önce Orhun bölgesinden Seyhun Nehri kenarlarına ve sonra Maveraünnehir üzerinden İran'a ve Anadolu'ya ulaştı.

Ogurlar

Oğuzların bir kolu olan Ogurlar, 5. yüzyılda Güneybatı Sibirya'dan Güney Rusya'ya göç etti. Uzlar ise 9. yüzyılda Hazar'ın kuzeyinden Doğu Avrupa ve Balkanlar'a yöneldi.

Hunlar

Hunların bir bölümü batıya, Aral Gölü havzasına, bir bölümü de Hazar'ın kuzeyine göç etti. Asya'nın kuzeyindeki Hun bölgelerinin 150'li yıllarda Sien-piler tarafından işgali üzerine Güney Kazakistan ve Başkırt bölgesine doğru yeni bir Hun göçü gerçekleşti.

Akhunlar

Altay bölgesinden ayrılan Akhunlar(Eftalit)5. yüzyıldan itibaren Maveraünnehir, Afganistan ve Kuzey Hindistan'a yerleşti.

Avrupa Hunları

Hazar'ın kuzeyinde bulunan Batı Hunların 350'yi izleyen yıllarda Orta Avrupa'ya doğru ilerlerken, bunlardan ayrılan bir grup da Kafkasyadan Anadolu'ya ve oradan da Kudis'e inip geri döndü.

Avarlar

Göktürklerin baskısı ile batıya yönelen Avarlar, diğer Türk boylarıyla da kaynaşarak Azak kıyılarından geçti ve Aşağı Tuna'ya kadar ilerledi.

Bulgarlar

Kafkasya'nın kuzeyinde bulunan Ogur Bulgarlarından Otuz-Ogurlar, Büyük Bulgar Devleti'nin yıkılmasından sonra kuzeye göçtü. On-Ogur Bulgarları ise Kafkasya'da kaldı.Bir başka Bulgar kolu da Balkanlara geçerek buraya yerleşti.

Macarlar

Macarlar,bazı Türk boylarıyla birlikte Orta Avrupa'ya göç etti. Macaristan'a verilen "Hungary" isminin, onları teşkilatlandıran On-Ogurlardan geldiği söylenir.

Uygurlar

Orhun-Selenga boylarında oturan Uygur oymakları, 8 .yüzyılın ortalarında Göktürk İmparatorluğu'nun yerini alarak iç Asya'ya doğru yayılmaya başladı. İmparatorluk 840 yılında yıkılınca Tarım'ın kuzeyindeki vahalara dağıldılar. Sarı Uygur adıyla tanınan bir başka Uygur topluluğu ise Çin'in içlerinde Batı Kansu'ya yerleşti.

Peçenekler ve Kıpçaklar

Peçenekler,Hazarların ve Oğuzların baskısıyla Azak Denizi'nin kuzeyine çekildi. Tuna'yı 1036'da aşıp İstanbul önlerine kadar ilerlediler. Bir başka Türk boyu Kıpçaklar ise Oğuzları da önüne katarak 11. yüzyıln ortalarında Avrupa'ya doğru göç etmeye başladı.